"Ég rengi hana ekki" eða "Ég trúi henni"

Það var undarlegt að horfa á biskupinn okkar (héðan í frá nefndur Karl) eiga í erfiðleikum með að segja "Ég trúi henni" í Kastljósviðtali kvöldsins þegar hann var spurður hvort hann tryði Guðrúnu Ebbu - aftur á móti endurtók hann tvisvar við þrýsting "Ég rengi hana ekki". En hann gat greinilega ekki sagt hreint út að hann tryði henni. Skrítið, svo ekki sé meira sagt.

Karl taldi sig ekki hafa forsendur til að leggja mat á sannleiksgildi ásakana á hendur Ólafi Skúlasyni, gamalla og nýrra. Kirkjuráð notaði 2009 svipað orðalag í viðskiptum sínum við Sigrúnu Pálínu: "..að kirkjuráð hefur ekki vald til að leggja mat á eða úrskurða um framangreindar sakargiftir þar sem ákæra var ekki gefin út á sínum tíma og séra Ólafur er nú látinn." Nákvæmlega sama orðalagið, trúlega samið af þeim sama..........og hverju breytir dauðinn ef allar líkur leiða að því rökum að konurnar sögðu satt? Í morðmálum þar sem annar málsaðili er dauður en hinn lifandi og þrætir eru það líkur, sannanir og vitni sem geta orðið til að dómur fellur. Og þessi umræddu mál eru eins og Karl sagði, sálarmorð. Nema að hinir myrtu lifa - og í þessu tilviki er það morðinginn sem er látinn..........

Hvaða forsendur þarf að hafa til að trúa þessum konum? Trúa fólki, unglingum, börnum? Trúa á guð og heilaga ritningu ef því er að skipta, en þar eru forsendurnar oft ruglingslegar og snúast oft um flest annað en gagnrýna hugsun. Forsenda þess að trúa á Guð er ákvörðun eða sannfæring. Forsenda þess að trúa þessum konum er ákvörðun tekin útfrá sterkum líkindum og/eða sannfæringu. Forsenda þess að trúa þeim ekki, er ef til vill líka sannfæring um sakleysi Ólafs, eða sannfæring um það að satt megi best kjurt liggja. Eins og bein í mold, eins og falin bein hins sálarmyrta.

"Og sannleikurinn mun gjöra yður frjálsa" Jóh.8. 31 - Takið það til ykkar kirkjunnar menn, biskupar sem og aðrir drottins þjónar.

Það að Ólafur er látinn breytir engu um það að hann geti verið sekur um glæp, þó ekki sé lengur fært að rétta í máli hans. Kannski hefði verið betra að ríkissaksóknari hefði ekki lagt að honum að falla frá kærum á hendur konunum, þá hefði kannski ýmislegt komið fram í dagsljósið sem vammleysinginn vildi fela. Sannleikurinn sem hefði gert Ólaf frjálsan. Ef allt sem á Ólaf var og er borið er satt, hlýtur Ólafur að hafa haft djúpa fyrirlitningu á sjálfum sér, fyrir óeðlið sem hann kallaði svo í viðtölum við organista sinn, fyrir feilað föðurhlutverk sitt, fyrir svikið sálusorgarahlutverk sitt, fyrir eiðstafssvik sín, fyrir hræsnina fyrir framan altari Guðs hvert sinn..................

Það liggur nokkuð ljóst fyrir mér að Guðrún Ebba kaus að draga það fram yfir andlát föður síns að opna málið sem sneri að henni. Hún sýndi honum þannig meiri tillitsemi lifandi en hann henni, lifandi litlu barni í hans umsjá, (og mörgum öðrum ungum lifandi konum). Þegar hún ákvað að beina áskorun um sjálfsskoðun kirkjunnar í kynferðisbrotamálum til Karls Sigurbjörnssonar og kirkjuráðs, kaus Karl að svara ekki bréfi hennar, lét það liggja óhreyft í rúmt ár þar til hún ítrekaði beiðni sína beint við kirkjuráð. Geymdi upplýsingar í bréfi hennar við hjarta sér, sagði hann. Reyndi að fela fleiri bein.

Það var ekki mikil tillitsemi við tilfinningar Guðrúnar Ebbu - og miklu meira gat það þó virst líklegt brotið gegn henni, í ljósi fyrri ásakana sem Karl vissi manna gjörlast um. Sú bið og sú árs langa þögn sem Karl kaus að sýna Guðrúnu Ebbu segir mikið. Nú voru komnar ærnar ástæður til að trúa mörgum konum, leggja mat á upplýsingar og bregðast við. En Karl vildi geyma þessar upplýsingar við hjarta sér. Þessi feluleikur með bréfið á sér innanhúðar hljómar næstum pervert - ætlaði hann að lesa það reglulega, rifja upp innihald þess, ætlaði hann að örvast við þessa geymd eða finna til djúpstæðrar sorgar? Ætlaði hann að grafa upp bein eða grafa niður bein? Hugsaði hann einhvern tíma um sannleikann sem gjörir menn frjálsa? Las hann yfirhöfuðið Jóhannesarguðspjallið?

Ég er á þeirri skoðun að góður prestur hefði af meðaumkunarfullu hjarta viljað sjá sársauka kvennanna sem ásökuðu Ólaf á sínum tíma fá tiltrú, samúð og linun í gegnum kirkjunnar þjóna og þjónustu. Ég er á þeirri skoðun að forvitinn prestur hefði viljað vita hvað væri hæft í þessum ásökunum, hefði grafið dýpra, hefði skilið að sannleikurinn gjörir menn frjálsa. Ég er á þeirri skoðun að prestur sem hefði andstyggð á slíkri hegðun sem í ásökununum felst, hefði vijað fá fram algera hreinsun ásakana, hefði ekki viljað vera sjálfur bendlaður við neitt slíkt í starfi kirkjunnar. Slíkur prestur hefði ekki getað verið alveg einarður í afstöðu sinni með Ólafi.

Karl Sigurbjörnsson var alltaf dyggur stuðningsmaður Ólafs, líka eftir ásakanir kvennanna, og Ólafur var hans stuðningmaður, t.d. í síðasta biskupskjöri þegar Karl var kjörinn með 58% atkvæða. Svo mikið var kappið á síðustu kjördögum að sóknarpresturinn Karl mætti of seint í jarðarför föður míns, ruglaði mörgu í útfararræðu og gleymdi kveðjum frá fjarstöddum ættingjum. Svona getur valdakapp ruglað menn í ríminu........

Ég er á þeirri skoðun....og haldið ykkur nú fast.......að allir sem frekar draga taum þeira sem leggjast á lítilmagna eigi í hjarta sér eitthvað sameiginlegt með þeim ójafnaðarmönnum. Ég er á þeirri skoðun að prestar sem reyna að þagga niður fregnir um kynferðisbrot innan kirkjunnar þekki þessar óróakenndir sem líka geta bærst neðan pípukraga og samlagðra handa og sýni þeim skilning samsærisins og leynireglunnar. Ég er á þeirri skoðun að lögmenn sem draga taum kynferðisbrotamanna og vændiskaupenda hafi í hjarta sér samúð með slíkum mönnum, sjái sig í þeim, skilji þá. Þeir verja þá af skilningi. Þeir sjá ekki þann sem meiðir, kúgar, og myrðir sálir. Þeir sjá þann sem langar og þráir, byrgir inni en á möguleika á uppfyllingu undarlegustu drauma og hugaróra ......

Ég er á þeirri skoðun að mannlegir veikleikar séu svolítið annað en yfirvegaðar lygar og kúgun. Þess vegna er auðveldara að fyrirgefa þá, sérstaklega ef sóst er eftir fyrirgefningu og iðrast. Yfirvegaðar lygar og kúgun eru allt annar handleggur, brot í mannlegum samskiptum sem er reiknað sjálfum sér í hag en á kostnað annarra. Það eru svik, hreinn og kaldur útreikningur vel gefins einstaklings sem notar góðar gáfur sínar og aðra yfirburði til að kúga aðra - slíkt er ekki svo auðvelt að fyrirgefa.........það eru svik við mennskuna.

Ég trúi Guðrúnu Ebbu, ég trúi Sigrúnu Pálínu, ég trúi hinum konunum sem komu fram, ég trúi unglingsstúlkunum á Selfossi sem sóknarpresturinn leitaði á. Ég trúi þeim því ég tel mig skilja hugrekkið sem býr að baki þeirri ákvörðun að standa með sjálfri sér gegn hræsni "vammleysingjans" sem snýr óaðfinnanlegri grímu sinni að þjóðfélaginu.

Athugasemdir

[Hulda (IP-tala skráð) 24.8.2010 kl. 10:06]

Takk fyrir þennan fína pistil.